2021 yılı, Ahi Evran-ı Veli’nin doğumunun 850. yılı olması sebebiyle UNESCO ve Türkiye Devleti Cumhurbaşkanlığınca “Ahi Evran Yılı” olarak ilan edildi. Bu yıl “34. Ahilik Haftası Kutlamaları”yla da birleşen Ahi Evran Yılı, yurt genelinde gerçekleşen etkinliklerle kutlanmaya devam ediyor.
Anadolu Kalkınma Vakfı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Yiyecek İçecek Hizmetleri alanı öğretmen ve öğrencileri, 2021 Ahi Evran Yılı kapsamında okuldaki öğrencilere Ahi Şerbeti dağıttı. Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı Şefi Lokman Karafil geleneksel değerlerin yaşatılmasının önemine vurgu yaparak “Öğrencilerimiz Ahi Evran gibi tarihî kişiliklerin manevi miraslarına sahip çıkmalılar. Bu sebeple biz eğitimciler yaptığımız etkinliklerle onların kültürel birikimimize ilgi duymalarını sağlamaya çalışmalıyız.” dedi.
Ahilik Geleneği ve Ahi Evran
Ahilik kökleri Türk tarihine kadar uzanan bir gelenek ve aynı zamanda meslek örgütüdür. Günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevi olan ahilik iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, cömertliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyoekonomik kurumu tanımlar. Ahilik, başlangıçta Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli’nin tavsiyesiyle kurulan bir esnaf dayanışma teşkilatıdır. Zaman içinde ahlaki bir öğretiye dönüşmesinin yanı sıra üretici ve tüketici arasındaki ilişkileri düzenleyen bir denetim mekanizması hâlini de almıştır. Ahi teşkilatına katılan kimseler hem meslek eğitimi hem meslek adabı hem de ürünlerin belirli bir kalitede tüketiciye sunulması noktasında önemli bir rol üstlenmişlerdir. Selçuklu devleti ve Osmanlı dönemi içinde varlığını sürdüren Ahilik teşkilatı nesilden nesile meslek ahlakı ve etik kuralların aktarılmasını sağlamıştır.
Anadolu halkının ekonomik ve kültürel yaşamında önemli bir boyut oluşturan Ahilik; dürüstlüğün, sevginin, dostluğun, yardımlaşmanın, hoşgörünün, bilginin ve dayanışmanın sanat ile birleşimidir. Bu anlamda Ahiliğin, işçinin, çalışanın, üretenin, namuslu kazancın, namuslu ticaretin ve adaletli yönetimin simgesi olduğunu söyleyebiliriz.
Ahiliğin temel ilkeleri
- Ahilik, halka dönük bir kurumdur.
- Kendi ticaret çıkarını diğer meslektaşlarından üstün tutmayan kişi mutluluğu halka hizmet edip yararlı olmakta arar.
- Belli bir süre, bir iş basamağında kalarak olgunlaştırılan yamak-çırak-kalfa-usta hiyerarşisi kurmayı ve bu basamaklarda baba-evlat ilişkisi gibi öğreticiye candan bağlanmak suretiyle sanatı, sağlam ahlaki ve mesleki temellere oturtmayı amaçlar.
- Esnaf ve sanatkârlıkta önemli bir sorun olan üretici-tüketici çıkar ilişkilerini, birbirleriyle sürtüşmeye düşmeyecek şekilde ayarlar.
- İşe saygı ve çalışkanlık, yardımlaşma ve haksızlığın cezalandırılması da Ahilik kurumunun temel ilkeleri arasındadır.
Ahilik geleneğine göre bir ahinin
- Alnı açık olmalı,
- Eli açık, cömert, yardımsever olmalı,
- Sofrası, kapısı açık olmalı, nesi varsa misafiriyle paylaşmalıdır,
- Dilini yalandan, gıybetten, iftiradan bağlamalı,
- Gözünü ayıp aramaktan, elini haramdan bağlamalı,
- Belini bağlamalı, kimsenin namusuna göz dikmemelidir.
